Farby na klatce schodowej – co brać pod uwagę przy ich wyborze?
Klatka schodowa w bloku to taki wspólny przedpokój, w którym powinny panować warunki zbliżone do tych w przedpokojach mieszkań. Nie ma reguł co do kolorów, nie ma reguł co do wystroju, jednak klatkach schodowa nigdy nie powinna być dla mieszkańców bolesnym przesmykiem, który są zmuszeni pokonać w drodze do własnej bezpiecznej przestrzeni.
Traktowanie klatki schodowej po macoszemu
Po spełnieniu wszystkich wytycznych dotyczących bezpieczeństwa, odpowiedniego oświetlenia i oznakowania dróg ewakuacyjnych, projektant klatki schodowej w budynku wielorodzinnym nierzadko nie sili się już na przyjazne mieszkańcom rozwiązania. Zwykle wykończenie klatki schodowej bywa dla dewelopera przykrym obowiązkiem, który trzeba zrealizować bez konkretnego pomysłu. Nie ma wizji, bo koszt jej wykończenia pozostawiany bywa na koniec, stąd bazowanie na produktach niskiej jakości i rozwiązaniach bardziej popularnych niż praktycznych i przyjemnych dla oka. Ale nie musi tak być. Zmiana choćby koloru i faktury ścian, może wiele w charakterze klatki schodowej zmienić. Nie trzeba bardzo wysokich nakładów, wystarczy dobry pomysł i skuteczna realizacja
Odnowienie klatki schodowej sprzed lat
Lamperie wykonane niskojakościowymi farbami olejnymi w dziwacznych kolorach to zmora w większości mieszkańców bloków z wielkiej płyty. Pozbywanie się takiej lamperii, której renowacja w poprzednich latach polegała wyłącznie na dołożeniu kolejnej warstwy farby olejnej będzie trudna, ale warto ją podjąć, by diametralnie zmienić wygląd klatki schodowej. Dziś właściwości farb są znacznie lepsze niż za czasów PRL, w których to lamperie na klatkach schodowych były codziennością
Sufity na klatce schodowej
W przypadku renowacji klatki schodowej konieczne będzie oczyszczenie sufitów. W starszych blokach pewnie trzeba będzie usunąć nagromadzony tuż przy suficie grzyb, który niekoniecznie musi być niebezpieczną zmianą. Jeśli pokrywa małą powierzchnię w okolicy okna, przy styku ze ścianą, być może jest efektem niewłaściwej wentylacji i nie zagraża mieszkańcom. Wystarczy go wówczas spryskać środkiem grzybobójczym i usunąć. Wszelkie uszkodzenia mechaniczne, jakie pojawiły się w trakcie użytkowania klatki schodowej przez mieszkańców trzeba zagruntować najlepiej gruntem akrylowym. Najczęściej sufity na klatkach schodowych pokrywa się białymi farbami lateksowymi lub akrylowymi – to rozwiązanie proste i funkcjonalne, które pozwoli na szybką zmianę aranżacji.
Ochrona ścian klatki schodowej
Jak wiadomo klatka schodowa to miejsce, gdzie ściany szczególnie narażone są na uszkodzenia mechaniczne. Obicia od wózków, rowerowych pedałów oraz ślady po butach i inne uszkodzenia spowodowane np. wnoszeniem mebli – to najczęstsze widoki na ścianach klatek schodowych w budynkach wielorodzinnych. By ich uniknąć stosuje się ochronę dolnej części ścian pokrywając je np. lamperią. Oczywiście nie taką, jaka kojarzy nam się z czasów PRL. W ekskluzywnym budownictwie mieszkaniowym mogą być wykonane z drewna, kafli o wysokim połysku lub płyt imitujących beton.
Przed nałożeniem jakiejkolwiek farby oczywiście najważniejsze jest przygotowanie powierzchni. Jeśli więc pojawiły się na niej jakieś ubytki, warto uzupełnić je np. gotową gładzią polimerową, większe dziury trzeba będzie uzupełnić gipsem spachlowym
W większości klatek schodowych będziemy mieli do czynienie ze schodami policzkowymi, których konstrukcja jest odpowiednia w pomieszczeniach o dużym natężeniu ruchu. Jeśli policzki są w kolorze stopni schodów, nie będzie problemu z dopasowaniem koloru farby na ściany. Jeśli zaś są w innym kolorze niż schody, a nie da się tego zmienić, bo są wykonane z płytek o podobnej strukturze, co schody, pozostaje nam dostosować kolor ścian albo do koloru płytek na schodach albo do koloru policzków. Dostosowanie oczywiście nie oznacza wyboru identycznego koloru, a raczej podobną temperaturę barwową.
Dolną część ścian klatki schodowej (do 1/3 lub 1/2 wysokości) warto pokryć tynkiem dekoracyjnym o wysokiej odporności. To zdecydowanie lepsze rozwiązanie w takiej przestrzeni niż jakakolwiek farba o nawet bardzo niskim stopniu ubytku grubości. Wykonana z płyt imitujących beton lamperia czy tynk mozaikowy będą nie tylko niewrażliwe na uszkodzenia mechaniczne, ale dodatkowo nie będzie na nich widać zabrudzeń. Jeśli chodzi o lamperię, nie ma obowiązku stosowania rozwiązań z minionych epok, dziś lamperię można wykonać z dwóch rodzajów farb, w taki sposób, że ich łączenie będzie praktycznie niewidoczne.
Typy farb i tynków na klatkę schodową
Najczęściej w pomieszczeniach typu korytarz, hol czy klatka schodowa stosowane są farby lateksowe o lepszej niż akrylowe odporności na zmywanie. Farby lateksowe nie płowieją, więc z powodzeniem można je stosować w tych częściach klatki schodowej, które narażone są na działanie promieni słonecznych. Nawet jeśli zdecydowaliśmy się na odcięcie dolnej części ścian poprzez zastosowanie lamperii, warto na pozostałą część ściany wybrać farby o pierwszej klasie zgodnie z normą PN-EN 13300, czyli takie, które tracą na grubości nie więcej niż 5µm po 200 cyklach szorowania. Dobrze, by wybrana przez nas farba zgodnie z PN 92/C-81517 wyróżniała się wysoką odpornością także na szorowanie na mokro. Jeśli farba jest stosowana na dół ściany musi mieć odporność na szorowanie powyżej 5000 cykli, w wyższych partiach ściany mogą być stosowane farby o niższych klasach ścieralności.
Tynk na klatce schodowej może pojawić się nie tylko do wysokości połowy wysokości ściany (marmolit). Można stosować też miejscowo tynki dekoracyjne, jeśli pozwala nam na to budżet. W holu czy wyższych partiach ścian np. przy windzie lub w innym miejscu, gdzie przechodzą codziennie wszyscy mieszkańcy można zastosować tynk strukturalny, który świetnie sprawdzi się przy jednolitych ścianach.
Elementy dekoracyjne
Detale na klatce schodowej, którą zdecydowaliśmy się utrzymać w jednej kolorystyce mogą nadać tej przestrzeni niepowtarzalnego wymiaru. Wnęki drzwiowe i okienne można wykonać w ciemniejszej kolorystyce lub obić je drewnem co ociepli wnętrza i nada im indywidualnego charakteru. Dla urozmaicenia klatki schodowej, można zaplanować utrzymanie z różnych kolorach poszczególnych pięter. Idąc od dołu klatki najjaśniejsze a na górnych kondygnacjach coraz ciemniejsze kolory – rozwiązanie wydaje się być problematyczne, ale korzystnie wpływa na poczucie identyfikacji mieszkańców. Ważne, by przejścia pomiędzy kolorami były albo płynne, albo wyraźnie odcięte.
Jakość materiałów, jakich użyjemy w przestrzeni klatek schodowych, korytarzy i holi, będzie decydować o częstotliwości renowacji tych przestrzeni. O ile drobne ukruszenia ściany przy windzie czy wejściu do podziemnego garażu można usunąć, o tyle kłopotliwe będzie odświeżenie ściany na całej powierzchni, bo została zachlapana farbą czy olejem. Warto przewidzieć na etapie malowania różne, nawet bardzo mało prawdopodobne sytuacje, jakie zdarzają się mieszkańcom i wybrać rozwiązanie, które nie obciąży funduszu remontowego już w przyszłym roku podatkowym.